*چگونه در شرایط بحرانی از روان کودکانمان مراقبت کنیم؟* ۱. لطفا آرامش خودتان را حفظ کنید و زبان بدن و حالت چهره خودتان را در مقابل فرزندانتان تنظیم کنید. ۲. سعی کنید اوضاع خانه و خانواده رو به حالت قبل و آرام و عادی برگردانید و به کارهای روزمره خود بپردازید. ۳. اخبار و گفتگو درباره این مسائل را تا آن جا که میشود جلوی فرزندان انجام ندهید. و خودتان نیز به جای پیگیری دائم اخبار و یا تماسهای تلفنی مکرر در منزل، با نماز و دعا و ارتباط با خدا خودتان را حفظ و آرام نمایید. ۴. یادمان باشد بچه ها اضطراب ما را همچون اسفنج کاملا جذب می‌کنند، پس خیلی مهم است که جلوی فرزندان خودمان را کنترل کنیم، به ویژه حالت چهره ما عادی و آرامش داشته باشد و حتی القائات پریشان و نگران نداشته باشید. ۵. *اصلا نیازی به شرح همه رخدادها برای کودک نیست* و این اشتباه است که ما میخواهیم تا انتهای موضوع را برای کودکان این سنین تعریف کنیم. 👈اگر فرزندمان در جریان قرار گرفت، با طمأنینه و لحنی شجاعانه به او اطمینان خاطر دهید و القا کنید که همه چیز تحت کنترل است ۶. درباره مفاهیم انتزاعی مثل شهادت برای بچه های کوچک تا آنجا که می شود صحبت نکنیم. ۷. در نیمه اول ۷ سال دوم که کودکان هنوز به بلوغ عقلی نرسیده‌اند، صحبت در مورد شهادت بزرگان مشکلی ندارد. ولی همچنان نباید اخبار و شرح حادثه به تفصیل باز شود. بلکه تاکید باید بر جریان خوب و بد و بر انتخاب‌های درست و بهتر [توسط خود ما] متمرکز باشد. 👈 اینکه کودک نسبت به چه کسانی [علاقه و] ارادت بیشتری دارد؟ اینکه کدام رفتارها را می‌پسندد و انتخاب میکند؟ درمورد اینکه چرا ما افرادی را بیشتر دوست داریم می توان سخن گفت و تفکر را فعال کرد. ۸. در سنین نزدیک به بلوغ می توان در مورد دلیل ناراحتی و دلیل اظهار ارادت با فرزندان گفتگو کرد، ویژگی‌های مطلوب را بیان کرد در عین حال در مورد شهادت توضیح داد که به چه معناست. اینکه فردی که شهید است در واقع زنده است و ما را می بیند و همه وقتی می‌میرند، روحشان آزاد می‌شود و افراد مؤمن خوشحال ترند... و مانند این حقایق. 👈هر قدر گفتگو شود و سوالات نوجوان در این دوره در حد خودش جواب داده شود بهتر است. ۹. خوب است کودکان ببینند که والدین و اطرافیان‌ صرفا منفعل نیستند، و مثلا نذری پخش می‌کنند سر سجاده دعا می‌کنند، از خدا می‌خواهند صفات خوب مردمان خوب را داشته باشند، یا قرآن می‌خوانند یا اقدام و فعالیتی در آن رابطه انجام می‌ دهند. [این شیوه، راهکارهای مقابله‌ای سازگارانه و فعال را به کودک می‌آموزاند.] 👈 یک نکته در این جا اهمیت دارد که در مورد کودکانی که در ۷ سال دوم دچار ترس‌های خاصی مثل از دست دادن والدین هستند و از نظر شاکله‌ای دچار حساسیت‌هایی هستند در این زمینه باید با احتیاط بیشتری برخورد کرد. ۱۰. انتقال ترس از آینده یا مقایسه با بچه های غزه ترس و اضطرب بچه ها را بیشتر می کند و قابل فهم و مطابق ساختار فکری کودکان بجهت آمادگی لازم در آینده نخواهد بود و مخرب است ۱۱. سعی کنید بازی های جنبشی و غیر مجازی با بچه ها را بیشتر کنید تا کمتر سراغ گوشی بروند و دسترسی به فضای مجازی را کنترل و کم و تا جای ممکن قطع کنید تا اخبار را از آنجا رصد نکنند. ۱۲. اگر فرزندمان ترسیده و در این باره صحبت می کند، *سریع گذر نکنید،اجازه دهید درباره احساساتش و ترس هایش با شما گفتگو کند و شما بیشتر شنونده باشید و اما لحن و حالات بدن و القا شما مطمئن و آرام باشد.* 🌸 نگران جواب نباشید گاهی یک آغوش گرفتن و گفتن اینکه همه چیز تحت کنترل است مؤثرتر از جوابهای منطقی است عباراتی مثل ما خیلی شجاع و قوی هستیم 💪 برای بچه ها می تونه آرامش بخش باشه😊

1. آنچه را می بینید #توصیف کنید: " صد بار بهت گفتم چراغ حمام و روشن نذاری ولی تو اصلا حرف سرت نمیشه! " به جای این، صرفا بگویید: " مثل اینکه چراغ حمام هنوز روشن مونده! " یا به جای: " زود باش اون تلفن و بده به من و قطعش کن تا بیشتر عصبانیم نکردی! " صرفا بگویید: "ما یه تلفن بیسیم بیشتر نداریم و من باید همین الان یه زنگ بزنم، به نظرت چیکار کنی تا بهم کمک کرده باشی؟!" 2. #اطلاعات را در اختیار کودکتان قرار دهید. می‌توانید با یک توضیح یک خطی خیلی از جدل‌ها را خاتمه دهید. به جای اینکه توضیح دهید او چقدر بی‌ #مسئولیت است و شما را #عذاب می‌دهد، فقط بگویید #پیامد کارش چیست. وقتی اطلاعات در اختیار کودکتان قرار می دهید معمولا او خودش متوجه می شود چه کار باید بکند. " کی باز #شیر خورده و بطریشو همینجا ول کرده؟ واقعا بی مسئولیتین. همیشه منو حرص می دین!» به جای این همه #تشر و #توبیخ صرفا بگویید: " شیر وقتی بیرون #یخچال بمونه #ترش می شه! " حتی اگر در لحظه به حرف شما توجهی نکند، در رفتار های بعدی او تاثیرگذار خواهد بود. علاوه بر آن از یک کشکمش فرسوده کننده جلوگیری می‌کند و شما را با فرزندتان مقابل هم قرار نمی‌دهد. این گونه جملات فقط حس لجبازی او را برمی‌انگیزد. ولی اگر کاملا خنثی برخورد کنید تاثیر بیشتری را خواهید دید. 3. درباره احساسات و عواطفتان با او صحبت کنید: به جای اینکه درباره #منش و #شخصیت کودک، تعبیر و #تفسیر به عمل آورید، درباره احساسات خودتان #صادقانه با او حرف بزنید. بچه ها #صداقت را حس می کنند و در برابر آن موضعی ندارند. "وای عین این بچه های نق نقو هی آستین منو نکش اعصابم و خورد کردی!" به جای این خیلی صادقانه می توان گفت: "می دونی وقتی هی آستین منو می کشی من حس خوبی ندارم!" یا مثلا به جای اینکه بگویید: "یعنی چی تو رو هم باید با خودم ببرم؟ خیلی لوس و پر توقع شدی و اصلا بلد نیستی چطوری با بزرگترت حرف بزنی!" می توانید بگویید: "مم...میدونی حس بدی بهم می ده اینکه میگی باید تورو ببرم! من دوس دارم تو اینجوری بهم بگی که خب منم دلم می خواد بیام می تونی منو با خودت ببری؟ " 4. منظورتان را با یک کلمه بیان کنید. به تفاوت میان اثر یک عبارت طولانی و تاثیر یک کلمه واحد توجه کنید: "صدبار گفتم توی خونه #پیژامه تونو بپوشید ولی شما فقط مثل #دلقک ها از این ور به اونور می رین! شما خودتون قول دادین ولی حتی روی قولتون نمی مونین! اوه شده تا حالا برای نمونه حداقل یه بار این کار و انجام بدین؟" با این عبارات #خسته و کلافه شان می کنید و شاید حتی شما به سخره بگیرند! به جای همه این ها فقط بگویید: "بچه ها! پیژامه! " کودکان از وعظ و خطابه و جملات بلند نفرت دارند. یک یادآوری کوتاه برای آنان بهترین چیز است. 5. برایش #یادداشت بنویسید. گاهی تاثیر نوشتار از گفتار بیشتر است. برای بچه ها یادداشت بگذارید. مادری که از تذکرات هر روزه و هر ساعت برای انجام #تکالیف و ندیدن تلویزیون خسته شده بود، چنین یادداشتی روی صفحه #تلویزیون برای پسرش گذاشت: "قبل اینکه تلویزیون و روشن کنی، تکلیفات تموم شده دوست من؟ " مادری که پسر 4 سال و نیمه اش هنوز #سواد خواندن نوشتن ندارد، وقتی پسرش با دوستش مشغول بازی بودند برای آن ها یادداشتی نوشت و آن را موشکی کرد و برایشان فرستاد! بچه ها آن را باز کردند، بدو بدو پیش مادرش رفت تا بداند آنجا چه نوشته! مادر خواند: "سلام بچه ها! بعد از تموم شدن بازی اسباب بازی ها رو جمع کنید!" ☺

به جای سوال کردن و پند دادن، #احساس کودکان را با کلمه ای #تصدیق کنید: 1. کودک: مامان یه نفر #مداد منو دزدیده! مادر: خب وقتی همیشه وسایلتو پخش و پلا میکنی دیگه چه انتظاری داری؟ - نه اینجوری نیس! وقتی می رفتم روی میز بود! - اوه بس کن این بار اولت نیست! صد دفعه تا حالا شده که وسایلتو گم کردی و صد دفعه هم بهت گفتم انقد وسایلتو اینور اونور نذار! تقصیر خودته که حرف گوش نمی دی! - اه ولم کن ! *نتیجه: در بهترین حالت احساس #پشیمانی می کند و در عین حال به شما احساس بدی دارد که اصلا حالش را نفهمیدید! و در بدترین حالت ممکن است دفعه بعد، حتی یک مداد از جایی کش برود تا مورد #توبیخ قرار نگیرد! برای کودکان دشوار است در حالی که کسی آن ها را سوال پیچ می کند یا پند می‌دهد، مثبت و واضح فکر کنند. 2. کودک: مامان یه نفر مداد منو دزدیده! مادر: اه جدی؟ - وقتی می رفتم اون روی میز بود! - هومممم... - این سومین باریه که مدادم گم می شه! - آهاا - از این به بعد وقتی از اتاق برم بیرون اونو توی کشو قایم می کنم! - آفرین! *نتیجه: در بیان ساده "هومم ... آها ... آفرین" کمک بسیاری نهفته است. کلماتی شبیه این ها توام با تصدیق احساسشان، تشویقی است برای کودک تا افکار و احساسات خود را کشف کند و احتمالا راه حل را هم بیابد.

باید اعتراف کرد وقت هایی بوده که دلمان خواسته فقط با هر بهانه ای بچه را از سر خود باز کنیم و کاری کنیم که گوشه ای #ساکت بنشیند و ما نفس راحتی بکشیم! البته درست است که همه ما، وقت هایی را برای استراحت و اختصاص دادن به خودمان نیاز داریم، اما برای داشتن این زمان باید تدبیر دیگری اندیشید به جای بار آوردن بچه های صامتی با نگاه های #یخ زده! #خانه های ساکتی که در آن ها هرکس کار خودش را می کند و کسی حرفی با دیگری ندارد، بچه ها را وادار می کند به فضاهای #مجازی و دنیای #عروسک ها پناه ببرند و این بزرگترین لطمه به رشد کودک زیر 5 سال است. سنین پیش از دبستان، دوره ای #طلایی برای رشد بچه ها در جهات مختلف محسوب می شود و تقویت کلامی و بروز هیجانی متناسب، نقش عمده ای را در جنبه های رشدی کودکان در سنین آتی به همراه دارد. نبود #خواهر و #برادر در خانه ها، مزید بر علت می شود که بچه ها کسی را نداشته باشند تا هم صحبتشان شود و توی سر و کله هم بزنند و به این ترتیب مهارت های #ارتباطی و #اجتماعی خود را رشد دهند. شما باید حواستان باشد زمان هایی که بچه ها خودشان تمایل به حرف زدن دارند، طوری از آن ها استقبال کنید و شنوای خوبی برای حرف هایشان باشید که تشویق شوند و باز هم سراغتان بیایند. همچنین اینکه در این زمینه، آن ها تا حد زیادی از شما #الگوبرداری می کنند؛ پس لازم است به تعاملات خود نیز دقت کنید.

- باز دوباره نمره ریاضیت کم شده؟ از همین الان می تونم #آینده تورو ببینم! تو آخرشم هیچی نمیشی! - تو فقط بلدی غر بزنی و هیچ وقت مشکلاتتو حل نمیکنی! 10 سال دیگه هم همینی! یه آدم غرغرو که از پس کاری برنمیاد! - خب با این وضعی که تو داری پیش میری تا چند وقت دیگه هیچ دوستی نداری! یه آدم تنها که باید خودش با خودش خوش بگذرونه! " و حالا فکر می کنید اگر شما هم جای او بودید نسبت به این پیش بینی ها چه احساسی داشتید؟ " - آره اون راست میگه! من به درد هیچی نخواهم خورد! - خب حالا بعدا می بینه که از خودش خیلی آدم بهتری می شم! - من تنها می شم و این فاجعه ست. " و شما تمام #اعتماد_به_نفس فرزندتان را به این ترتیب گرفته اید و او را با #آینده مخوفی که متصور شدید رها کردید!

هیچ کس دوست ندارد شاهد #شکست #فرزند خود باشد اما باید این نکته را در نظر داشته باشید که #اشتباه_کردن بخشی از زندگی است و کودکان از اشتباهاتشان درس می گیرند و بهتر است #والدین به کودک اجازه اشتباه کردن بدهند تا بتواند از اشتباهاتش درس بگیرد. به کودک #فرصت دهید اشتباه کند. به او اجازه دهید دهان شویه را روی دستشویی بریزد، زانوهایش را #زخم کند، توپش را در حیاط #همسایه بیندازد و یا جواب خیلی از سوالات را نداند، البته به این نکته دقت کنید که در مورد کارهای #خطرناک صحبت نمی کنیم و در صورت وجود کوچکترین خطر برای کودک باید وارد عمل شوید اما #اشتباهات ساده، فرصت کسب تجربیات ارزشمندی را به کودک می دهد.