برای پی بردن به ارزش #شیر_مادر و هنر مادری در تغذیه نوزاد، بهتر است از چگونگی #تولید_شیر در #پستان مادر اطلاع پیدا کنیم. دستگاه تولید شیر در سینه مادر به #درخت شباهت دارد. این دستگاه شامل غده‌هایی است که شیر در آنها به وجود می‌آید و به منزله #برگ درخت می‌باشد. شیر تولید شده، از راه لوله‌هایی که نقش شاخه‌های این درخت را دارند، به مخزن هایی به نام #سینوس های شیری می‌ریزند. شیر در این مخزنها انباشته می‌شود و هنگام تغذیه نوزاد از طریق سر سینه به دهان نوزاد وارد می‌شود. سینوس های شیری در زیر هاله پستان، یعنی در قسمت تیره‌ای که دور سر سینه را احاطه کرده است، واقع شده‌اند و شیر خود را از طریق ۱۵ تا ۲۰ سوراخ که در سر سینه قرار دار به دهان نوزاد می‌ریزند. برای آن که شیر کاملا سینه خارج شود، دهان نوزاد باید هنگاهم مکیدن پستان روی سینوس ها قرار بگیرد و به آن ها فشار وارد کند. شایان ذکر است که نوزاد باید هاله پستان را بمکد، نه سر سینه! اگر نوزاد به سر سینه مک بزند، فقط مقدار کمی شیر خارج می‌ شود و سر سینه به علت کوشش بیهوده‌ای که نوزاد برای رفع #گرسنگی می‌کند، صدمه می‌بیند. برای اين که سینوس ها خوب خالی شوند، نوزاد باید دست کم حدود ۲/۵ سانتی‌متر از اطراف سر سینه را در دهان بگیرد. وقتی نوزاد سینه مادر را می‌مکد اعصاب واقع در سر سینه، غده #هیپوفیز، را تحریک می‌کنند و #هورمون #پرولاکتین ترشح می‌شود. این هورمون غده‌های شیر را وادار به تولید شیر می‌نماید. اولین شیری که نوزاد در شروع هر نوبت از تغذیه دریافت می‌کند، شیری رقیق و کم‌چربی به نام شیر اولیه است. سپس با ادامه تغذیه نوزاد هورمون دیگری، به نام #اکسی_توسین به وجود می‌آید. این هورمون، بافت های اطراف غده‌های شیر را مانند یک کش لاستیکی جمع می‌کند تا مقدار زیادی شیر از این غده‌ها، به طرف سینوس ها حرکت کند. این شیر از شیر اولیه غنی‌تر و دارای مقدار بیشتری #چربی و #پروتئین است. از همین رو ارزش غذایی بیشتری دارد و به شیر ثانوی معروف است. #شیر_ثانوی غذای اصلی نوزاد را برای تأمین رشد او تشکیل می‌دهد. بسیاری از مادران هنگام ترشح این شیر غليط و ریختن آن به سینوسها، در پستان خود حالت ویژه‌ای مثل خارش احساس می‌کنند. این تخلیه ناگهانی یا سریع شیر به درون سینوسها، #رفلکس_ریزش يا #رفلکس_تخلیه شیر نام دارد. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

قبل از #زایمان و شروع #شیر_دادن به #متخصص مراجعه کنید تا #سینه‌ های شما را #معاینه کند و از وضع سر سینه‌ها از نظر صاف بودن، فرورفتگی یا عادی بودن اطلاع پیدا کنید. اگر سر سینه به طور عادی برجسته باشد نوزاد می‌تواند به راحتی آن را بگیرد؛ ولی داشتن سر سینه صاف یا فرورفته، کار شیر دادن به نوزاد را مشکل می‌کند. نوزاد برای گرفتن سر سینه صاف یا فرو رفته مادر، مجبور است آن را به شدت بمکد. این عمل باعث #زخم شدن و ناراحتی سینه می‌شود. تشخیص صاف بودن یا فرورفتگی سر سینه کار ساده‌ای است و در سه ماهه اول #بارداری با انجام #آزمایش ساده‌ای می‌توان به وضع سینه‌ها پی برد. برای این کار انگشت شست و نشان خود را در دو طرف هاله سینه قرار داده به ملایمت آن را فشار دهید. اگر برجستگی سرسینه زیادتر شود یا به همان حالت باقی بماند، وضع آن عادی است؛ ولی اگر برجستگی صاف شود یا به طرف داخل فرو رود، وضع آن غیرعادی می‌باشد. برای رفع این اشکال باید از سینه‌پوش مخصوص استفاده کنید. سینه پوش، کلاهک پلاستیک مخصوصی است که در داخل کرست قرار می‌گیرد و فشار ملایمی روی هاله پستان وارد می‌کند. در این فشار، سر سینه برجسته می‌شود و از سوراخ وسط کلاهک بیرون می‌زند. این کلاهک و سایر وسایل کمکی را می‌توان از #مشاور_تغذیه یا #داروخانه‌ ها خریداری کرد. انجام آزمایش فوق برای اطلاع از وضع سرسینه لازم است؛ زیرا از شکل ظاهری سینه نمی‌توان به عادی بودن سر سینه پی برد. بسیاری از سرسینه‌هایی که ظاهر عادی و برجسته دارند، به این آزمایش جواب منفی می‌دهند. برای شیر دادن به نوزاد علاوه بر آمادگی فیزیکی، آمادگی روحی و عاطفی نیز اهمیت دارد. بسیاری از خانم ها، شیر دادن به نوزاد را یک امر طبیعی و فطری نمی‌دانند و برای آن ارزش زیادی قایل نیستند و در هفته‌های اول که نوزاد نیاز مبرمی به شیر مادر دارد، مسئولیتی نسبت به این امر مهم احساس نمی‌کنند. بعضی مادران نیز با توجه به آگاهی های علمی به فایده شیر مادر برای نوزاد واقف‌اند؛ ولی از مسئولیت سنگین در هفته‌های اول و پشتکاری که برای بیدار شدن در طول شب لازم است، بی‌اطلاع هستند. در هر حال پس از گذراندن این دوره دشوار، تغذیه نوزاد برای مادر شکل آسانتری پیدا می‌کند. این مادران برای کسب آمادگی بیشتر، می‌توانند با مادرانی که فرزندان خود را با موفقیت شیر می‌دهند مشورت کنند. معاشرت و گفتگو با این مادران، مشوق خوبی برای شیر دادن به نوزاد است. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

بزرگ شدن سینه عارضه‌ای دردناک است که سینه به علت پر شدن و ورم کردن، سفت می‌شود و #شیر_دادن به نوزاد را مشکل می‌سازد. این عارضه نشانه بر هم خوردن تعادل بین عرضه #شیر و تقاضای نوزاد است. به این معنی که تولید یا عرضه شیر مادر از تقاضا و مصرف نوزاد بیشتر می‌شود. تورم پستان هم برای مادر و هم برای نوزاد مشکل به وجود می‌آورد. تورم برای مادر خیلی دردآور است واگر درمان نشود، به #عفونت سینه منجر می‌گردد. این تورم باعث سفت شدن سینه و از بین رفتن زاویه سر سینه می‌شود و گرفتن آن را برای نوزاد دشوار می‌کند. در نتیجه نوزاد هنگام شیر خوردن فقط سر سینه را می گیرد و نمی‌تواند به علت سفتی هاله، آن را در دهان بگیرد و به #سینوس های شیر فشار وارد کند. بنابر این شیری که وارد سینوسها می‌شود، از آنجا که نوزاد نمی‌تواند آن را خوب بمکد از آن خارج نمی گردد. نوزاد نیز چون نمی‌تواند خوب شیر بخورد زود به زود گرسنه می‌شود و با مک زدن بیشتر به سینه مادر درد آن را تشدید می‌کند. با به کار بستن نکات و توصیه‌های زیر می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید: شیر دادن به نوزاد در یک اتاق خلوت و آرام و دور از مزاحمت دیگران،شیر دادن به نوزاد هنگام ظاهر شدن علایم گرسنگی در او و استفاده از روش صحیح شیر دادن و وضعیت درست مادر و نوزاد. اگر مشکل بزرگ شدن سینه بلافاصله پس از #زایمان و در #بیمارستان پیش بیاید، بهتر است با استفاده از یک #شیر_دوش دستی يا برقی مقداری از شیر خود را بدوشید تا سینه‌تان کمی خالی و هاله پستان کمی نرم شود تا نوزاد بتواند هاله را در دهان بگیرد. معمولا در هفته اول بعد از تولد، شیر به تدریج و با سرعت کمی در سینه جمع می‌شود. برای این که مشکل #تورم پیش نیاید، نوزاد باید با همان سرعتی که شیر تولید می‌شود، از آن تغذیه کند. تورم پستان معمولا در هفته اول امری عادی است. ولی با استفاده از روش صحیح شیر دادن، آموزش نوزاد، وضعیت درست بدنی، شیر دادن در دفعات زیاد و استراحت کافی، این مشکل به تدریج از بین می‌رود. گاهی تولید شیر مادر در روز سوم یا چهارم بعد از زایمان به طور ناگهانی افزایش می‌یابد، به طوری که مادر ناگهان با دو سینه بزرگ و دردناک روبه‌رو می‌شود. قبل از ادامه و پیشرفت این مشکل باید با استفاده از یک شیردوش، سینه را خالی کرد و درد آن را تسکین داد. در منزل می‌توانید برای #درمان از شیر دوش دستی استفاده کنید یا سینه خود را با دست بدوشید. گرفتن دوش گرم؛ وان آب گرم یا #کمپرس آب گرم برای ۱۰ دقیقه قبل از دوشیدن شیر یا شیر دادن به نوزاد، #رفلکس ترشح شیر را تحریک می‌کند و تا حدی از ناراحتی می‌کاهد. اگر سینه‌تان پرتر و سفت‌تر از آن است که نوزاد بتواند آن را بگیرد، قبلا مقداری از آن را خالی کنید تا هاله پستان نرم شود. با این اقدام نوزاد هاله را می گیرد و از فشاری که به سر سینه وارد می‌آید کم می‌کند. اگر درد سینه خیلی شدید است برای تسکین درد در فاصله بین شیر دادن از #کیسه_یخ استفاده کنید. این روش از تورم می‌کاهد و خارج شدن شیر را آسان می‌سازد. استفاده از یک سینه‌بند مناسب برای نگهداری سینه‌ها، داروی مسکن ‏برای تسکین درد و استراحت‌ نیز در رفع این مشکل موثر است. مهمتر از همه این اقدامات، توجه به این نکته است که شیر دادن به نوزاد نباید قطع شود. به یاد داشته باشید که سینه باید مرتب خالی شود. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

در هفته اول پس از تولد، تغییرات مربوط به مدفوع نوزاد، وضع تغذیه او را نشان می‌دهد. پس از این که نوزاد شروع به خوردن #شیر غنی و پرچربی می‌کند، رنگ مدفوع #زرد می‌شود. اگر مدفوع به رنگ زرد #خردلی و به شکل دانه دانه و فاقد بوی نامطبوع باشد، نشان می‌دهد که #شیر_مادر برای تغذیه او کافی بوده است. علاوه بر این نشانه‌ها، تعداد اجابت مزاج نیز اهمیت دارد. در ماه اول یا دوم، نوزادی که شیر کافی می‌خورد، روزانه حداقل ۲ تا ۳ بار اجابت دانه دانه و زرد رنگ دارد. بعضی از نوزادان تغذیه کننده از شیر مادر، ممکن است هنگام شیر خوردن یا پس از آن، مزاجشان به کار بیفتد. بعضی نیز معمولا هر دو یا سه روز یک بار اجابت مزاج دارند و اگر سایر شرایط #رشد عادی باشد؛ این وضع را نباید دلیلی بر کافی نبودن شیر مادر دانست. شیر مادر دارای ماده #ملین طبیعی است و این در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، اجابت مزاجشان بیش از نوزادان شیر خشکی است. مدفوع نوزاد شیرخشک خوار، سفت‌تر، #سیاه‌ تر و دارای بوی نامطبوع است. ولی مدفوع نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند، زرد خردلی است و مشاهده رنگ #سبز به شرطی که حال عمومی نوزاد خوب باشد، دلیلی بر ناراحتی او نیست. سرعت #افزایش_وزن نوزاد نیز نشانه دیگری برای پی بردن به وضع تغذیه اوست. نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند در دو هفته اول سرعت رشد کمتری دارد. ولی پس از این مدت؛ سرعت افزایش وزن او با نوزادی که از #شیر_خشک تغذیه می‌کند برابر می‌شود. پوست بدن نوزاد و وضع ظاهری او نیز وضع تغذیه‌اش را مشخص می‌کند. باید دانست که در تغذیه سالم، فقط مقدار و حجم شیر اهمیت ندارد، بلکه کیفیت و ترکیب آن نیز مهم است. بعضی نوزادان مقدار شیری که می‌خورند کافی است و این موضوع با توجه به تعداد دفعاتی که #پوشک خود را خیس می‌کنند و روزانه به تعویض شش تا هشت کهنه یا چهار تا پنج پوشک یک بار مصرف نیاز دارند، معلوم می‌شود. علی رغم این وضع این نوزادان #انرژی کافی به دست نمی‌آورند و با این که سرحال و فعال هستند و بدنشان علایمی از بی‌آبی نشان نمی‌دهد، بعضی آثار #سوء_تغذیه را دارند. از جمله نشانه‌های سوء تغذیه در این نوزادان، شل بودن #پوست، رشد ضعیف عضلانی و کمبود #چربی زیر پوست را می‌توان نام برد. مقدار شیری که این نوزادان می‌خورند کافی است؛ ولی کیفیت آن مانند شیر غنی و پرچربی مادر نیست. احساسی که در سینه مادر، قبل و بعد از شیر دادن به وجود می‌آید نشانه دیگری برای پی بردن به میزان شیر است. سینه باید قبل از شیر دادن پر و بعد از آن کمی خالی باشد و در بین شیر دادن شیر از آن چکه کند. معمولا مادران هنگام شیر خوردن کودک؛ #رفلکس ترشح شیر را حس می‌کنند. سیر شدن و #خوشحالی کودک هنگام تغذیه و پس از آن، وسیله دیگری برای پی بردن به وضع تغذیه نوزاد و کیفیت شیر مادر است. اگر نوزاد خوب سینه را می مکد و صدای بلع شیر را می‌شنوید و رفلکس ترشح شیر را احساس می‌کنید، جای نگرانی وجود ندارد. در این صورت، نوزاد پس از سیر شدن به خواب می‌رود. اما نوزادانی که پس از شیر خوردن سیر و راضی به نظر نمی‌رسند و خوب نمی خوابند ممکن است کمبود شیر و سوء تغذیه داشته باشند. برای اطمینان از کافی بودن شیر، انجام #آزمایش و مراجعه به #متخصص به حل شدن این مسئله کمک می کند. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

علت عدم آگاهی از اين مزایا مادران تصور می‌کنند که رابطه بین نوزاد و مادر هنگام شیر خوردن نوزاد، رابطه‌ای یک طرفه و فقط به نفع نوزاد است اما مزایای زیادی نیز برای مادر به همراه دارد. وقتی نوزاد پستان مادر را می‌مکد، هورمونی به نام #پرولاکتین ترشح می‌گردد که در جریان #خون مادر می‌ریزد. این ماده معجزه گر مادر را در انجام وظایف مادری راهنمایی می‌نماید. پرولاکتینی که در اثر #تغذیه نوزاد تولید می‌شود، برای بعضی مادران دارای تأثیر و اهمیت ویژه‌ای است. به خاطر این هورمون، مادر #عشق عمیقی نسبت به نوزاد پیدا می‌کند، بدون اين که کسی او را در اين امر تشویق کند. #شیر دادن به نوزاد باعث می شود که‌ بدن مادر بعد زایمان زودتر به حالت عادی برگردد. هنگامی که نوزاد سینه مادر را می‌مکد، هورمون دیگری نیز آزاد می‌شود که نام آن #اکسی_توسین است. این هورمون به #رحم کمک می کند تا زودتر جمع شود و به حالت قدیمی خود برگردد. اگر بلافاصله پس از تولد، نوزاد را روی سینه مادر بگذارند تا سینه مادر را بگیرد، ترشح این هورمون بیرون آمدن #جفت را آسان می‌کند، رگ های خونی رحم را می‌بندد و #خونریزی را به حداقل می‌رساند. آرام شدن و به #خواب رفتن مادر پس از شیر دادن به نوزاد یکی از نتایج این روش تغذیه است. مادر شیر خود را همراه با یک ماده #خواب_آور به نوزاد می‌دهد و او را خواب می‌کند. متقابلا وقتی نوزاد سینه مادر را می‌مکد، #هورمون آرام‌ بخشی در بدن مادر آزاد می‌گردد. مادر با شیر خود، نوزاد را می‌خواباند و نوزاد مادر را تسکین می‌دهد و به خواب می‌برد. بسیاری از مادران عقیده دارند که آماده بودن #شیر_سینه و دمای مناسب آن به ویژه در طول شب و مسافرت این روش تغذیه را خیلی آسانتر از تغذیه مصنوعی می‌کند. احتمال #سرطان سینه نیز در مادرانی که به نوزاد خود شیر داده اند کمتر است. شیر دادن به نوزاد، به طور طبیعی فاصله بین فرزندان را کنترل می‌کند و در بیشتر خانم ها آزاد شدن #تخمک را به تاخیر می‌اندازد. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

مزایای #شیر_مادر برای نوزاد عبارتند از: ۱. #شیر انسان از نظر بیولوژیکی، برای تأمین نیازهای نوزاد انسان منحصر به فرد است و چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را بگیرد. هر گونه‌ای از #پستانداران شیری تولید می‌کند که از نظر ترکیب با نیازهای نوزاد آن #پستاندار تناسب دارد. شیر هر پستاندار، علاوه بر تأمین #رشد نوزاد آن پستاندار، او را برای سازش با شرایط و محیطی که در آن به سر می‌برد، آماده می‌سازد. مهمترین اندام انسان متفکر، #مغز اوست و جای شگفتی است که شیر انسان مهمترین ماده مورد نیاز را برای رشد مغزی و فکری نوزاد انسان فراهم می کند. ۲‌‌‌‌. شیر مادر یک ماده #دینامیک است که ترکیب آن متناسب با نیاز کودک تغییر می‌کند و او را از #بیماری حفظ می‌نماید. در شیر مادر سلولهای زنده‌ای وجود دارد و ترکیب آن روز به روز و حتی ساعت به ساعت طبق نیاز کودک تغییر می‌کند. نمونه‌ای از این تغییرات تغییر #غلظت_چربی شیر است. چربی، مقدار زیادی از #انرژی شیر را تشکیل مي‌دهد. اگر نوزاد #گرسنه باشد، طوری پستان مادر را می مکد که شیر پر چربی ترشح شود و اگر فقط برای رفع #تشنگی سینه را بمکد از شیر رقیق و کم چربی بهره می گیرد. مقدار چربی شیر در طول روز در حال نوسان است. با بزرگ شدن نوزاد نیاز نسبی او به انرژی، یعنی انرژی لازم برای هر کیلوگرم وزن؛ کمتر می‌شود و متناسب با این تغییر، درصد چربی شیر مادر کاهش می‌یابد. شیر مادر برای محافظت از نوزاد در برابر #میکروب های بیماری‌زا نیز لازم است. #ایمونوگلوبولین، ماده‌ای است که برای مبارزه با میکروبها باید در #خون نوزاد وجود داشته باشد. کمی پس از تولد، بدن نوزاد شروع به ساختن این ماده ایمنی‌بخش می‌ نماید. ولی تا شش ماهگی مقدار آن برای مصونیت کامل نوزاد کافی نیست. برای جبران این کمبود، ایمونوگلوبولین موجود در شیر مادر به سیستم دفاعی بدن نوزاد کمک می‌رساند. حتی بعد از شش ماهگی نوزاد نیز، شیر مادر این رویه را ادامه می‌دهد. هنگامی که مادر #شیرده در معرض یک میکروب بیماری زا قرار می‌گیرد، بدن او برای مقابله با بیماری #پادتن مناسب را تولید می‌کند. این ماده همراه با شیرش به بدن نوزاد می‌رسد و در مقابل آن بیماری، به نوزاد مصونیت می‌بخشد. #گلبول های سفید موجود در شیر مادر نیز ماده پروتئینی ویژه‌ای تولید می نمایند که دیواره #روده نوزاد را می پوشانند و از نفوذ میکروب های خطرناک به خون نوزاد جلوگیری می‌کنند. اولین شیری که نوزاد کمی بعد از تولد می‌خورد، #آغوز نام دارد. آغوز دارای مقدار زیادی از ترکیبات مصونیت بخش یا #ایمنی بخش است. از آنجا که نوزاد در برابر میکروب ها بسیار حساس و آسیب‌پذیر است؛ ترشح این ماده خیلی بجا و به موقع است و هیچ چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را بگیرد. ۳. شیر مادر، کلیه #مواد_مغذی شش‌گانه یعنی #چربی، #پروتئین، #کربوهیدرات، #ویتامین، #آهن و سایر #املاح را به نسبت متعادل و متناسب با نیاز نوزاد داراست. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788